اثر محلول‌پاشی کود نیتروژن و پتاسیم مکمل بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج دورگ ‘دیلم’

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر محلول‌پاشی کودهای نیتروژن و پتاسیم در مراحل پیش از گلدهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین شلتوک برنج دورگ ‘دیلم’، همچنین تعیین بهترین زمان محلول‌پاشی انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایة بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسة تحقیقات برنج کشور واقع در شهر رشت، در سال 1388 اجرا شد. محلول‌پاشی 20 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در غلظت 5 درصد اوره و 15 کیلوگرم اکسید پتاسیم خالص در هکتار در غلظت 3 درصد سولفات پتاسیم در مراحل رشد پیش از گلدهی تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شد. پاشش آب خالص تیمار شاهد منظور شد. نتایج آزمایش، افزایش عملکرد شلتوک و عملکرد زیستی را در تیمارهای محلول‌پاشی پیش از گلدهی نیتروژن و پتاسیم در مقایسه با تیمار پاشش آب خالص نشان داد. محلول‌پاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی، بیشترین تأثیر را بر تعداد پنجه در کپه و تعداد خوشه‌چه در خوشه داشت. بیشترین درصد باروری پنجه‌ها هم، مربوط به محلول‌پاشی نیتروژن در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن بود. محلول‌پاشی نیتروژن بر شاخ و برگ برنج، در مرحلة حداکثر پنجه‌زنی و غلاف‌رفتن به افزایش معنادار پروتئین شلتوک (1/12 درصد) منجر شد که نسبت به تیمار آب خالص 3/8 درصد افزایش داشت. مطالعة همبستگی صفات نشان داد که عملکرد زیستی با عملکرد شلتوک و درصد باروری خوشه همبستگی مثبت و معناداری داشته است. لذا، بهترین زمان محلول‌پاشی پیش از گلدهی برنج دورگ ‘دیلم’ با کودهای نیتروژن و پتاسیم، مرحلة حداکثر پنجه‌زنی است.