اثر مبدأ و رطوبت داخلی بذر بر کیفیت بذر بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.)

Authors

  • علی‌رضا علی‌عرب دانشجوی دکترای تخصصی علوم جنگل، دانشگاه تربیت مدرس
  • محمدعلی هدایتی دکترای جنگل‌داری، دفتر جنگل‌کاری و پارکها. سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور
  • مسعود طبری دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

در این تحقیق اثر مبدأ و رطوبت داخلی بذر بر قدرت حیاتی، صفات جوانه‌زنی و بنیه بذر بلندمازو (Quercus castaneifolia) در آزمایشگاه مطالعه گردید. به این منظور 1500 بذر سالم و رسیده از سه مبدأ مختلف جنگل لوه (شمال شرق ایران) با ارتفاع از سطح دریای 400، 1000 و1600 متر، به‌ترتیب با رطوبت اولیه 8/42، 1/43 و 1/47 درصد جمع‌آوری شدند. به‌منظور شکل‌دهی رطوبت‌های داخلی 4/39%، 1/35%، 1/30% و 9/25%، بذرها حداکثر به‌مدت 7 روز در مجاورت ماده خشک‌کننده Silica gel قرار گرفتند. سپس تمامی بذرها پس از 24 ساعت آبنوشی با استفاده از طرح فاکتوریل کاملاً تصادفی با 4 تکرار، به‌مدت 30 روز در اتاق رشد (8 ساعت روشنایی، دمای C°30 و 16 ساعت تاریکی، دمای C°20) قرار داده شدند و هر دو روز یکبار بذرهای جوانه‌زده شمارش گردیدند. نتایج آشکار ساخت که در تمامی مبدأهای مورد مطالعه، کاهش رطوبت داخلی بذر باعث کاهش قدرت حیاتی، درصد، سرعت، ارزش و انرژی جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر شده است. بنابراین می‌توان اظهار داشت که بذر بلندمازو صرفنظر از این که از چه مبدأ جغرافیایی جمع‌آوری شده باشد دارای رفتار ذخیره‌ای ریکالسیترانت است. میانگین مقادیر حد آستانه، حد بحرانی و حد کُشنده رطوبت داخلی بذر (صرفنظر از مبدأ بذر) به‌ترتیب 5/35، 1/30 و 3/24 درصد بدست‌آمد. این مسئله نشان می‌دهد که برای جلوگیری از اُفت قدرت حیاتی بذر بلندمازو باید اقداماتی به‌عمل‌آید تا در طی مراحل مختلف جمع‌آوری، نگهداری و کاشت، رطوبت داخلی بذر از حد آستانه (5/35%) کمتر نشود. البته بذرهای با رطوبت داخلی کمتر از 5/35 درصد را نیز می‌توان استفاده کرد، اما باید توجه داشت که تا رطوبت داخلی 1/30 درصد (رطوبت حد بحرانی)، قدرت حیاتی بذرها نصف می‌شود. همچنین با توجه به این که در بذرهایی با رطوبت داخلی کمتر از 24% (رطوبت حد کُشنده بذر)، آبنوشی نیز نمی‌تواند قدرت حیاتی بذرها را احیاء کند، توصیه می‌شود از این بذرها در تولید نهال و جنگل‌کاری استفاده نشود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر مبدأ و رطوبت داخلی بذر بر کیفیت بذر بلندمازو (quercus castaneifolia c.a.mey.)

در این تحقیق اثر مبدأ و رطوبت داخلی بذر بر قدرت حیاتی، صفات جوانه زنی و بنیه بذر بلندمازو (quercus castaneifolia) در آزمایشگاه مطالعه گردید. به این منظور 1500 بذر سالم و رسیده از سه مبدأ مختلف جنگل لوه (شمال شرق ایران) با ارتفاع از سطح دریای 400، 1000 و1600 متر، به ترتیب با رطوبت اولیه 8/42، 1/43 و 1/47 درصد جمع آوری شدند. به منظور شکل دهی رطوبت های داخلی 4/39%، 1/35%، 1/30% و 9/25%، بذرها حداک...

full text

اثر مبدأ بذر بر جوانه‌زنی و مورفولوژی بذر و نونهال‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

برای بررسی اثر مبدأ بذر بر جوانه­زنی و مورفولوژی بذر و نهال­های بلوط ایرانی (Quercus brantiiLindl.)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. بذر بلوط ایرانی از شش جمعیت شامل: سردشت آذربایجان غربی، سلین کردستان، چله کرمانشاه، نوژیان لرستان، کبیرکوه ایلام و دورگ اناری از چهارمحال و بختیاری انتخاب شد. ابتدا صفات طول و وزن بذر 25 نمونه بذر از هر جمعیت که به­صورت کاملاً تصادفی انتخاب شده ­بودند، ا...

full text

جداسازی و شناسایی قارچ‌های همراه بذر بلندمازو (Quercus castaneifolia) در جنگل شصت‌کلاته گرگان

گونه بلوط (بلندمازو) از گونه‌های مهم صنعتی جنگل‌های شمال کشور می‌باشد که زادآوری طبیعی این گونه‌ باارزش به‌دلیل وجود آفات و بیماری‌های متعدد از جمله قارچ‌ها، با مشکلات فراوانی مواجه است. به‌منظور جداسازی و شناسایی قارچ‌های همراه بذر بلندمازو در سال 1386 از جنگل آموزشی و پژوهشی شصت‌کلاته گرگان نمونه‌برداری صورت گرفت. بذرهای جمع‌آوری شده به دو قسمت بیرونی (پوسته) و درونی (اندوسپرم) تفکیک و با هیپ...

full text

تکثیر آزمایشگاهی بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia)

تولید انبوه گونه‌های درختی سخت‌چوبِ اقتصادی مانند گونه بلوط Quercus castaneifolia به دلیل فراهم آوردن ذخایر گیاهی سالم و گاهی اصلاح شده، جزء جدایی‌ناپذیر برنامه‌های جنگل‌کاری تجاری و نیز اصلاح جنگل‌های آسیب‌دیده می‌باشد. در این بین بکارگیری تکنیک‌های آزمایشگاهی کشت بافت و ریزازدیادی گامی مهم در جهت تولید انبوه ژنوتیپ‌های برگزیده و یا ژنوتیپ‌های اصلاح شده‌ی ژنتیکی (مانند ژنوتیپ‌های مقاوم شده به آ...

full text

مطالعه عملکرد 9 مبدأ جغرافیایی بلندمازو (Quercus castaneifolia) در غرب استان گیلان

تنوع ژنتیکی درون‌گونه‌ای ناشی از تنوع جغرافیایی، یکی از عوامل مهم در اصلاح درختان جنگلی است. بنابراین برای اصلاح هر یک از گونه‌های جنگلی که در جنگل‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، مطالعه میزان تنوع ژنتیکی و قابلیت تغییرپذیری آن کاری ضروری است. گونه بلندمازو که یکی از باارزشترین گونه‌های جنگلی شمال کشور است به‌دلیل بهره‌برداریهای بی‌رویه به‌شدت مورد تخریب قرار گرفته است. برای توسعه و ایجاد جنگله...

full text

اثر مبدأ بذر بر مورفولوژی بذور، زنده‌مانی و رویش نهال‌های بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

این تحقیق با هدف بررسی تأثیر مبدأ بذر بر خصوصیات مورفولوژیک، زنده‌مانی و رویش نهال بلوط ایرانی انجام گرفت. برای این منظور، بذور بلوط سه رویشگاه مختلف از جنگل‌های زاگرس میانی در استان ایلام شامل چهل‌زرعی، چغاسبز و لمه‌راه جمع‌آوری شد. سپس صفات مورفولوژیک بذور شامل وزن هزاردانه، طول بذر و قطر بذر بررسی شد. به‏منظور بررسی اثر مبدأ بذر بر صفات زنده‌مانی و رویشی نهال بلوط، بذور در قالب طرح کاملاً تصا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 2

pages  321- 304

publication date 2010-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023