اثر شیوه‌های مختلف بهره‌برداری از آنغوزه (L. Ferula assa foetida) بر تولید شیرابه (مطالعه موردی: مراتع تنگ‌سرخ، استان کهگیلویه و بویراحمد)

این تحقیق در مراتع تنگ­سرخ استان کهگیلویه و بویراحمد که بیشترین تعداد بهره­بردار و بیشترین سطح رویشگاهی آنغوزه را دارد، انجام گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی با  تیمار سن برش در سه سطح (­پایه­های 6-5 ساله­، ­8-7 ساله­ و 10-9 ساله)، روش برش در سه سطح (یک‌طرفه (یک برش90 درجه)، دوطرفه (2 برش90درجه) اطراف جوانه رویشی گیاه و روش برش متداول (برش رایج بهره­برداران منطقه)) و تعداد برش در سه سطح (10، 15 و 20 بار برش) با 10 تکرار اجرا شد. مقایسه میانگین­ها با آزمون چند­دامنه­ای دانکن انجام گرفت. نتایج نشان داد بین شیرابه تولیدی در سن­های مختلف اختلاف معنی­داری وجود دارد. بیشترین شیرابه در سن­های 10-9ساله با میانگین تولید 38/61 گرم در هر پایه به‌دست آمد. همچنین بین روش­ها و تعداد مختلف برش اختلاف معنی­داری وجود دارد. بیشترین شیرابه در روش متداول (91/50 گرم) و 20 بار برش (74/56 گرم) به‌دست آمد. اثر متقابل سن، روش و تعداد برش بر تولید شیرابه در سطح 1 درصد معنی­دار است. با در نظر گرفتن اثر هم‌زمان سن، روش و تعداد برش، کمترین شیرابه تولیدی در پایه­های 6-5 ساله که 10بار با روش یک‌طرفه برش زده شد با میانگین 61/13 گرم در هر پایه گیاهی به‌دست آمد. بیشترین شیرابه تولیدی در پایه­های 10-9 ساله که به روش متداول 20 بار برش زده شد با میانگین 79/93 گرم به‌دست آمد. اگرچه شیرابه بیشتری در روش متداول به‌دست می­آید ولی این روش باعث از بین رفتن گیاه می­شود، بنابرین باتوجه به اینکه بعد از روش متداول، در روش دوطرفه شیرابه نسبتا مناسبی تولید می­شود و این روش اثر تخریبی کمتری بر روی گیاه دارد، جهت بهره­برداری از آنغوزه پیشنهاد می­شود.