اثر شرایط رطوبتی خاک بر ماشین کارندۀ بی خاک‌ورز و عملکرد گندم آبی

کشاورزان برای کاهش مقاومت کششی خاک‌های سنگین رسی، ابتدا زمین را آبیاری می ­کنند (ماخار) و پس از گاورو شدن خاک، خاک‌ورزی را شروع می کنند. در این پژوهش، پنج روش خاک‌ورزی- کاشت از نظر شاخص‌های مصرف سوخت، مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نفوذی‌پذیری خاک، تعداد بوته در متر مربع، تعداد علف‌های هرز وعملکرد دانه گندم، در یک خاک رسی در استان خوزستان و به روش بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شدند؛ این پنج روش خاک‌ورزی- کاشت عبارت اند از: کاشت به ­صورت بی‌خاک‌ورزی در خاک خشک بدون ماخار (T1)، یک بار دیسک ­زدن بدون ماخار + کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T2)، ماخار+ کارنده بی‌خاک‌ورز در خاک گاورو (T3)، ماخار+نم‌کاری با کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T4)  و ماخار+ دوبار دیسک­زدن + کاشت با خطی‌کار (T5 شاهد). نتایج بررسی­ها نشان می­دهد که از نظر عملکرد دانه، تیمارهای T5 (شاهد) و T4 به­ترتیب با 5287 و 5168 کیلوگرم بر هکتار، از دیگر تیمارها برترند. بیشترین تعداد علف‌های هرز با 34/42 بوته در مترمربع در T3 دیده­ می­شود، اما در T5 با وجود آبیاری ماخار، بیشتر علف‌های هرز سبز شده با دوبار دیسک­زدن از بین رفته­اند و تراکم علف­های هرز به 33/7 بوته در متر مربع رسیده ­است. به­طور کلی، در صورت وجود آب و فرصت کافی برای ماخار، T4 نسبت به شاهد برتری دارد و دلیل آن حذف آبیاری اول، کاهش مصرف سوخت (از 11/34 به 35/11 لیتر بر هکتار) و کاهش مدت زمان مورد نیاز برای تهیۀ بستر و کاشت بذر (از 91/2 به 4/0 ساعت بر هکتار) است وگرنه روش T2 پیشنهاد می‌شود که در آن عملکرد دانه (4734 کیلوگرم بر هکتار)، و 30 درصد کاهش در مصرف سوخت و 57 درصد کاهش در مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نسبت به شاهد، برای آن به ­دست آمده است.