اثر سطوح مختلف روغن هسته انار در جیره بر فراسنجه‌های خونی و الگوی اسیدهای چرب عضله دو سر ران بره‌های نر پرواری نژاد سنجابی

چکیده: سابقه وهدف: بهبود کیفیت فرآورده های دامی با اعمال روش‌های نوین علمی و عملی در رابطه با تغذیه دام بیش از هر زمانی مورد توجه محققین قرار‌گرفته است. پرورش دام در سیستم بسته و با دسترسی کم به علوفه مرتع، سبب کاهش اسیدهای چرب مفید در فراورده‌های دامی می‌شود. مطالعات متعدد نشان داده است که الگوی اسیدهای چرب بافت‌های عضله و چربی نشخوارکنندگان تا حدی از طریق عوامل پرورشی از جمله جیره، قابل تغییر است. بنابراین، در این مطالعه روغن هسته انار به دلیل نسبت بالاتر اسیدهای چرب غیراشباع و سرشار بودن از ترکیبات استروئیدی و پلی‌فنلی با هدف تأثیر آن بر فراسنجه‌های خونی و الگوی اسیدهای چرب عضله دو سر ران بره‌های پرواری، در جیره مورد استفاده قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این آزمایش با 21 رأس بره نر نژاد سنجابی 3 تا 4 ماهه با میانگین وزنی 6/2±5/27 کیلوگرم به منظور بررسی تاثیر روغن هسته انار بر پارامتر های خون و الگوی اسیدهای چرب عضله دو سر ران انجام شد. بره‌ها به‌طور تصادفی به سه گروه تقسیم و با جیره های پلت شده (شاهد، حاوی دو درصد و چهار درصد روغن هسته انار) به مدت 90 روز تغذیه شدند جیره‌های آزمایشی بر اساس جداول انجمن ملی تحقیقات(2001) به صورت ایزونیتروژنوس و ایزوکالریک تنظیم شدند. در پایان ماه‌های اول، دوم و سوم دوره پروار از هر دام 10 میلی‌لیتر خون‌گیری به عمل آمد و غلظت متابولیت‌های آن اندازه‌گیری شد.نمونه‌های هموژنیزه شده عضله دوسر ران برای تعیین ترکیب اسیدهای چرب طبق روش اصلاح شده فولچ و همکاران (1975) مورد بررسی قرار گرفت. مشتق سازی نمونه‌های چربی به روش متکالف و اشمیتز(1961) انجام شد. شناسایى و تعیین الگوی اسیدهاى چرب با دستگاه گاز کروماتوگرافی انجام شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. تجزیه‌ آماری داده‌های با استفاده از رویه GLMو مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون چند دامنه‌ای دانکن با کمک نرم‌افزارSAS نسخه 1/9 انجام شد (17 و 36). یافته‌ها: نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که غلظت آنزیم‌های کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز و همچنین انسولین، اسید اوریک و کراتینین تحت تأثیر استفاده از سطوح مختلف روغن هسته انار در جیره قرار نگرفت. تفاوت معنی‌داری در میزان اسیدهای ‌چرب پالمیتیک، استئاریک، میریستیک و ایزومرهای اسید لینولئیک و اسید لینولنیک در عضله ران بره‌های پرواری مشاهده نشد. با افزودن روغن هسته انار در سطح 4 درصد میزان اسیدهای‌چرب غیراشباع دارای یک پیوند دوگانه به طور معنی‌داری در مقایسه با کنترل (69/47 در مقابل 08/39) کاهش یافت (05/0P<). با اینکه تفاوت معنی‌داری در میزان اسیدهای چرب غیراشباع دارای چند پیوند دوگانه و نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اسیدهای چرب اشباع بین تیمارهای مختلف آزمایشی از لحاظ آماری مشاهده نشد، اما مقدار این اسیدهای چرب به ترتیب 3/2 و 2/2 برابر افزایش یافت. از طرفی میزان کل اسیدهای چرب غیر اشباع امگا-3 به طور معنی‌داری افزایش یافت. نتیجه‌گیری: با توجه به تغییرات مثبت مشاهده شده در اسیدهای چرب دارای یک پیوند دوگانه و اسیدهای چرب امگا-3 و نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اسیدهای چرب اشباع با افزایش سطح روغن هسته انار در جیره، استفاده از این روغن را می‌توان به میزان 4 درصد در جیره بره‌های پرواری توصیه نمود.