اثر تیمارهای شکست خواب بر جوانه‌زنی و فعالیت آنزیم‌های آلفا آمیلاز و بتا- 1و3- گلوکاناز در بذر توده‌های مرزنگوش (Origanum vulgare)

خواب بذر ناتوانی موقت بذر زنده در جوانه‌زنی تعریف شده است. روش‌های متفاوتی برای غلبه بر خواب بذر استفاده شده است که بسته به گونه گیاهی و نوع خواب متفـاوت می‌باشد. به منظور شکست خواب و بهبود جوانه زنی بذرهای مرزنگوش در سه توده بومی اصفهان، سمنان و فارس، تیمارهای خراشدهی مکانیکی و شیمیایی، سرمادهی مرطوب، اسید جیبرلیک و پلی اتیلن گلیکول 6000 مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که درصد جوانه زنی توده اصفهان در پاسخ به تیمارها افزایش معنی داری نشان نداد. ولی میانگین زمان جوانه زنی بذرهای این توده با کاربرد پتانسیل 10- بار محلول پلی اتیلن گلیکول به میزان زیادی کاهش یافت (55/1 روز). در توده سمنان و فارس طیف وسیعی از تیمارها، شاخص های جوانه زنی را افزایش دادند. بالاترین درصد جوانه زنی (97/47) و کمترین میانگین زمان جوانه زنی (26/2 روز) در توده سمنان با کاربرد سطح 14- بار پلی اتیلن گلیکول حاصل شد. در توده فارس، سطوح 10- و 14- بار تیمار پلی اتیلن گلیکول و ترکیب تیمارهای سرمادهی و پلی اتیلن گلیکول، شاخص های جوانه‌زنی را نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش دادند، ولی با هم تفاوت معنی داری نداشتند. اما از آنجا که بالاترین درصد جوانه‌زنی در این توده (64 درصد) با تیمار ترکیبی سرمادهی و پلی اتیلن گلیکول حاصل گردید، برای بهبود جوانه زنی این توده توصیه شد. به منظور ارزیابی فعالیت آنزیم های آلفا آمیلاز و بتا- 1و3- گلوکاناز، بذرهای هر توده در معرض تیمارهای توصیه شده قرار گرفتند. در هر سه توده، فعالیت آنزیمی بذرهایی که در معرض تیمارهای شکست خواب قرار گرفته بودند، به طور معنی داری از بذرهای شاهد بیشتر بود. پاسخ های متفاوت به تیمارهای استفاده شده در توده های مختلف بذر مرزنگوش نشان داد که میزان خواب بذر بسته به اقلیم و زادگاه بذر تغییر می‌کند و به طور قابل ملاحظه‌ای از توده‌ای به توده دیگر متفاوت است.