اثر تنش خشکی بر مقدار پرولین، قندهای محلول، مالون دی‌آلدئید و رنگدانه‌ها در پایه‌های تجاری مرکبات شمال کشور

به‌منظور بررسی اثر خشکی بر مقدار برخی ترکیبات در دانهال‌های نوسلار شش‌ماهۀ پونسیروس (Poncirus trifoliata Raf.)، ترویرسیترنج(Citrus sinensis Osbec. × Poncirus trifoliata Raf.) ، نارنج(Citrus aurantium L.) ، سیتروملو(Citrus paradisi M. × Citrus sinensis Osbec.)  و نارنگی کلئوپاترا (Citrus reshni L.)، آزمایشی در مؤسسۀ تحقیقات مرکبات رامسر، در سال 1393 انجام گرفت. این پژوهش، به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در بستر کوکوپیت و ماسه تحت شرایط گلخانه‌ای انجام گرفت. فاکتورها شامل پایه‌های تجاری مرکبات و سطوح آبیاری بودند. نتایج نشان داد پرولین، کل قندهای محلول، مالون‌دی‌آلدئید و کاروتنوئید در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند، درحالی که مقدار کلروفیل a، b و کل کاهش یافت. در اثر خشکی، بیشترین تجمع پرولین در پایه‌های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به‌ترتیب با 41/306 و 65/281 میکرومول بر گرم وزن خشک) و همچنین بیشترین تجمع قندهای محلول در پایه‌های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به‌ترتیب با 79/233 و 9/137 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک) و کمترین مقدار تجمع مالون‌دی‌آلدئید نیز در پایه‌های نارنج و نارنگی کلئوپاترا (به‌ترتیب با 21/179 و 1/204 میکرومول بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. میزان کاهش کلروفیل a و کلروفیل کل در نارنگی کلئوپاترا و کلروفیل b در نارنج بیشترین و میزان کاهش کلروفیل a، b و کل در سیتروملو کمترین بود. همچنین بیشترین افزایش کاروتنوئید در نارنج و نارنگی کلئوپاترا و کمترین آن در پونسیروس مشاهده شد. ازاین‌رو، پایه‌های سه‌برگچه‌ای بترتیب پونسیروس، ترویرسیترنج و سیتروملو تحمل بیشتری به خشکی نشان دادند.