اثر اخته کردن بر عملکرد، برخی فراسنجه‌های پلاسما و ویژگی‌های لاشۀ بزغاله‌های مرخز

سابقه و هدف: اخته کردن نشخوارکنندگان به عنوان یک ابزار مدیریتی از دیرباز مورد توجه پرورش دهندگان قرار داشته و پی‌آمدهای آن بر عملکرد رشد و تا حد کمتری بر ویژگی‌های لاشه در گاو و گوسفند مورد بررسی قرار گرفته است. در هر حال اطلاعات ما از تأثیر این عمل بر عملکرد رشد و به ویژه بر ویژگی‌های لاشۀ بز و روند انباشت چربی در بدن محدود است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اخته کردن بر عملکرد رشد و برخی ویژگی‌های لاشۀ بزغاله‌های نژاد مرخز به انجام رسید. مواد و روش‌ها: این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تیمار و هشت تکرار با استفاده از 16 رأس بزغالۀ نر نژاد مرخز انجام شد. اخته کردن بزغاله‌ها با استفاده از حلقه‌های لاستیکی صورت گرفت. جیرۀ آزمایشی بر اساس جداول انجمن ملی تحقیقات (2007) تنظیم گردید و بزغاله‌ها به مدت 119 روز با آن تغذیه شدند. میزان خوراک مصرفی هر بزغاله به صورت روزانه و افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک به صورت ماهیانه محاسبه شدند. به‌منظور تعیین غلظت برخی فراسنجه‌های خونی، در روزهای 1، 60 و 119 آزمایش از ورید وداج بزغاله‌ها خونگیری به‌عمل آمد و در انتهای دورۀ پروار چهار بزغاله از هر تیمار کشتار و وزن اجزای غیرلاشه‌ای، با تأکید بر بافت‌های چربی داخلی و برخی ویژگی‌های لاشه شامل وزن و درصد لاشه، وزن قطعات لاشه، کاهش وزن در اثر سرد شدن لاشه، ضخامت چربی زیرپوستی و سطح مقطع عضلۀ راسته مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اخته کردن بزغاله‌های مرخز افت معنی‌دار فراسنجه‌های عملکردی شامل میانگین خوراک مصرفی، میانگین افزایش وزن روزانه و افزایش ضریب تبدیل خوراک را به دنبال داشت. با این وجود اخته کردن بزغاله‌ها تأثیر معنی‌داری بر غلظت فراسنجه‌های آلبومین، کراتینین، پروتئین کل، اوره، کلسترول، تری‌گلیسرید، لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا و پایین نداشت. وزن بدن خالی و وزن لاشه‌های سرد و گرم در بزغاله‌های اخته شده در سطوح تمایل به معنی‌داری از مقادیر کمتری در مقایسه با بزغاله‌های اخته نشده برخوردار بود. وزن بافت چربی بطنی در بزغاله‌های اخته شده به طور معنی‌داری بیشتر از گروه کنترل بود (05/0Pنتیجه‌گیری: اخته کردن بزغاله‌های مرخز سبب کاهش عملکرد تولید گردید و می‌توان بیان داشت که اخته کردن این دام فاقد توجیه اقتصادی است.