اثربخشی معافیت موقت اهداکنندگان بر سلامت خون‌های اهدایی در سطح کشور طی سال‌های 1393-1391

چکیده سابقه و هدف سازمان انتقال خون ایران به جهت حفظ سلامت خون، شاخص‌هایی را برای اهدای خون تعریف نموده است. مطالعه‌های قبلی تاثیر این شاخص‌ها بر سلامت اهدا و ضرورت اعمال آن‌ها را نشان داده‌اند. این مطالعه قصد دارد با تعیین فراوانی موارد مثبت تاییدی آزمایش‌های غربالگری در اهدای مجدد اهداکنندگان و معاف‌شدگان موقت(به ویژه به علت رفتارهای پرخطر)، نشان دهد معافیت معاف شدگان موقت در ارتقای سلامت خون‌ مؤثر بوده است.  مواد و روش‌ها مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی و مقطعی بوده و گردآوری اطلاعات بر مبنای همه شماری داده‌های داوطلبان اهدای خون شامل معافیت، بازگشت و نتیجه آزمایش‌ها در نرم‌افزار"نگاره" صورت گرفت. یافته‌ها توسط آزمون کای‌دو و نرم‌افزار Excel تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها از مجموع 6877627 داوطلب طی سال‌های 1391 تا 1393، 1416791 داوطلب از اهدای خون معاف و  5460836 موفق به اهدا شدند. فراوانی مارکرهای عفونی در این اهداکنندگان، 19/0% (10354 اهدا) بود؛ این فراوانی برای 2784593 اهدای مجدد اهداکنندگان 018/0% (493 اهداکننده)؛ و برای 465594 اهدای مجدد معاف‌شدگان 209/0% (975 اهداکننده) بود. فراوانی مارکرها برای اهدای مجدد معاف‌شدگان به خاطر رفتارهای پرخطر 225/0% (211 اهدا) و برای بقیه معاف‌شدگان 205/0% (764 اهدا)، بود.   نتیجه گیری نشان داده شد فراوانی بالاتر موارد مثبت تاییدی آزمایش‌های غربالگری ویروس‌های منتقله از راه خون به ویژه  مارکر HBsAg در مراجعه‌کنندگان با سابقه و مستمری که یک بار(به خصوص به خاطر رفتارهای پرخطر) معاف موقت شده و مجدداً برای اهدای خون بازگشته بودند، نسبت به کسانی که سابقه معافیت نداشته‌اند، بالاتر بود و معافیت آن‌ها، در ارتقای سلامت خون‌ مؤثر بوده است.