اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر نشخوار فکری پس رویدادی و اجتناب شناختی در دانش آموزان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی

اهداف: مدل طرحواره‌های هیجانی بر نقش ارزیابی و تفسیر هیجانات و راهبردهای تنظیم هیجان در اختلالات اضطرابی تأکید زیادی دارد. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر کاهش نشخوار فکری پس‌رویدادی و اجتناب شناختی در دانش‌آموزان با نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی صورت گرفت. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش به‌صورت نیمه‌آزمایشی پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. بدین منظور32 نفر از دانش‌آموزان دارای نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی با استفاده از نقطه برش پرسشنامه اضطراب اجتماعی کانور (SPIN) و مصاحبه بالینی غربال شدند و سپس به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. از پرسشـنامه‌های پــردازش پــس‌رویـدادی (PEPQ) و اجتناب شناختی (CAQ) برای گردآوری داده‌ها در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون استفاده شد. گروه آزمایشی طی ده جلسه تحت مداخله با رویکرد طرحواره درمانی هیجانی قرار گرفت و گروه کنترل چنین مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از نسخه 23 نرم‌افزار آماری SPSS و روش تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در مرحله پس‌آزمون، میانگین نمرات نشخوار فکری پس‌رویدادی و اجتناب شناختی در گروه آزمایش کاهش یافت و بعد از کنترل اثر نمرات پیش‌آزمون، بین دو گروه آزمایش و کنترل ازنظر این متغیرها تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (001/0>p). نتیجه‌گیری: طرحواره درمانی هیجانی به دلیل تأکید بر نقش باورها و راهبردهای فرد درباره هیجانات می‌تواند به‌عنوان مداخله‌ای مؤثر برای کاهش علائم اختلال اضطراب اجتماعی ازجمله نشخوار فکری پس‌رویدادی و اجتناب شناختی در افراد دارای نشانگان بالینی اضطراب اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.