اثربخشی برنامه قدرت مقابله بر اختلال نافرمانی مقابله‌ای، مشکلات توجه و مهارت‌های ارتباطی

مقدمه: اختلال نافرمانی مقابله‌ای، یک اختلال شایع و ناتوان‌کننده در کودکان است که با میزان بالایی از مشکلات توجه و مشکلات ارتباطی همراه است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه قدرت مقابله بر اختلال نافرمانی مقابله‌ای و اختلال‌های همبود آن (نارسائی توجه و مهارت‌های ارتباطی) در کودکان بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. حجم شرکت‌کنندگان در پژوهش 32 نفر (18 نفر گروه آزمایش و14 نفر گروه کنترل) با روش نمونه­گیری هدفمند که نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای و اختلال‌های همبود آن یعنی مشکلات توجه و نقص در مهارت‌های ارتباطی داشتند را شامل می‌شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل پرسشنامه سیاهه رفتاری کودک از نظام سنجش مبتنی بر تجربه آخنباخ و پرسشنامه خودکارآمدی کودکان در روابط بین فردی با همسالان ویلر بود. برنامه قدرت مقابله با والدین و کودکان گروه آزمایش در16 جلسه گروهی 90 دقیقه‌ای از ابتدای سال تحصیلی 1393-1394 تا اواخر سال تحصیلی انجام شد. گروه کنترل نیز علاوه بر دریافت خدمات معمول مشاوره در فهرست انتظار برای مداخله قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون کوواریانس استفاده شد. یافته‌ها: براساس نتایج به دست آمده، برنامه قدرت مقابله بر روی اختلال نافرمانی مقابله‌ای ومشکلات توجه تأثیر معناداری بر گروه آزمایش داشت، اما برنامه قدرت مقابله بر مهارت‌های ارتباطی با همسالان کودکان با اختلال نافرمانی مقابله‌ای، تأثیر معناداری نداشت. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر آن است که برنامه قدرت مقابله به عنوان یک برنامه اثربخش در حیطه اختلال نافرمانی مقابله‌ای و مشکلات توجه است. با این وجود، نیاز به پژوهش‌های بیشتر و تغییر در محتوای برنامه برای اثربخشی در حیطه افزایش مهارت‌های ارتباطی دارد.