اثرات جانبی حشره ‏کش‏های ایندوکساکارب و لوفنورون بر زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicae Bezde. (Hym., Trichogrammatidae) در شرایط آزمایشگاهی

این تحقیق با هدف بررسی اثرات کشنده و زیرکشنده‏ی فرمولاسیون‏‏های تجاری حشره‏کش‏های ایندوکساکارب و لوفنورون بر زنده‏مانی، نشو و نما و پارازیتیسم زنبورTrichogramma brassicae Bezde.  در شرایط آزمایشگاه (دمای 2±25 درجه‏ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره‏ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی)انجام شد. هر کدام از حشره‏کش‏ها در چهار غلظت مختلف شامل 1000، 750، 500 و 250 پی.پی.­ام (به ترتیب، غلظت توصیه شده در مزارع و سه غلظت پایین‏تر از آن) تهیه شدند و تاثیر آن‏ها به سه روش آغشته کردن غذای حشرات کامل (آب عسل ده درصد) به حشره‏کش، قرار دادن حشرات کامل در معرض باقیمانده­ی حشره‏کش‏ها و فرو بردن تخم­های پارازیته شده‏ی میزبان (در مرحله‏ی پیش‏شفیرگی زنبور) درون محلول حشره‏کش روی زنبور بررسی گردید. نتایج نشان دادند که هر دو حشره‏کش نسبت به شاهد موجب افزایش معنی‏دار مرگ و میر و کاهش معنی‏دار طول عمر، قدرت پارازیتیسم و درصد ظهور حشرات کامل شدند و با افزایش غلظت آفت‏کش‏ها، اثرات منفی آن‏ها نیز شدیدتر شد. بیش‏ترین میزان مرگ و میر (6±5/52 درصد)، کوتاه‏ترین طول عمر ماده‏ها (1/0±72/1روز) و کم‏ترین قدرت پارازیتیسم (97/0±7/14درصد)، در تغذیه‏ی حشرات کامل از آب عسل آغشته به غلظت توصیه شده‏ی ایندوکساکارب مشاهده گردید. فرو بردن تخم‏های پارازیته شده‏ی میزبان درون غلظت‏های توصیه شده‏ی ایندوکساکارب و لوفنورون، بر زنده‏مانی پیش‏شفیره‏ها تاثیر منفی گذاشت و خروج حشرات کامل را به ترتیب 7/19 و 3/19 درصد کاهش داد. بر اساس استانداردهای سازمان بین‏المللی کنترل بیولوژیک، در روش تغذیه از غذای آغشته به سم، این دو حشره‏کش در گروه "کم‏ضرر" و در روش‏های تماس با باقیمانده‏های سمی و سم‏پاشی تخم‏های پارازیته شده، در گروه "بی‏ضرر" طبقه‏بندی شدند. بنابراین، ایندوکساکارب و لوفنورون به عنوان دو حشره‏کش نسبتاً سازگار با برنامه‏های کنترل بیولوژیک آفات بالپولکدار توسط زنبور T. brassicae، توصیه می‏شوند.