ابن وردی ودیدگاه او نسبت به جامعه مملوکی در شام

Authors

  • مهدی عابدی دانشگاه اصفهان
Abstract:

ابن وردی با وجود شاعران منتقد در دوره خود، پرچمدار شعر نقد اجتماعی در منطقه حلب به شمار می رود؛ زیرا وی با دقت بسیار توانست عیوب، مشکلات و نقص های رایج در جامعه خود را برای ما ترسیم نماید؛ هر چند عمیقاً از آنها تأثیر پذیرفته‌است. اشعار متعدد ابن وردی که بیانگر احساسات و بالابرندة صدای نقد واصلاح اوست، از پیامدها و نتایج اهمیت اوضاع اجتماعی در دیدگاه ابن وردی است. نقد ابن وردی بر سلب فضیلت‌ها و رواج بدی‌ها و رذائل رو به عامه مردم دارد؛ هجای ابن وردی آن اندازه که به صفات بد و ناپسند افراد هجوشده روی آورده، به فطرت یا ماهیت آنان اهتمام نورزیده‌است؛ بررسی اشعار اجتماعی ابن وردی حاکی از این است که جامعة عصر مملوکی در کمتر چیزی توازن و اعتدال داشته‌است. جامعه از یک طرف در منجلاب بی‌بندوباری و فساد فرو رفته بود و از طرف دیگر افراط در تصوف موجب انحراف از دین صحیح و درست شده بود. در این مقاله برخی از اشعار ابن وردی همچون شکایت از ظلم و بیداد حاکمان، بلاها و مصیبت‌های واردشده بر جامعه و پیامدهای آن را نقد و بررسی کرده‌ایم. این تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر اشعار ابن وردی و تحلیل  نقد مضامین اجتماعی آن به انجام رسیده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نسبت صفات سلبی خداوند با بیان‌پذیری او در اندیشۀ ابن سینا‌ و علامه حلّی

برای سخن‌گفتن از اوصاف الهی از دیرباز طریقه‌هایی مطرح بوده است و به دو دستۀ کلی سلبی و ایجابی تقسیم می‌شود که این دو خود دارای زیرمجموعه‌ها و تقسیمات فرعی‌اند‌‌؛ ازجمله تقسیم سلبی به طریقۀ سلب و سکوت‌‌، طریقه سلبی تفضیلی‌‌ و طریقه سلبی- ایجابی است. آن چه در این نوشتار مدنظر ماست بررسی دربارۀ طریقه سلبی- ایجابی و نسبت آن با بیان‌پذیری خداوند است‌‌؛ زیرا این طریقه دارای تفاسیر و معانی مختلف نزد ا...

full text

ابن أبی‌العوجاء: شخصیت‌شناسی و ارزیابی ادعاهای منسوب به او

پدیدۀ جعل حدیث، از دیرباز نزد مسلمانان امری شناخته شده بود و پیوسته دربارۀ آن، هشدارهایی حتی از سوی معصومان(ع) صورت گرفته و تألیفات بسیاری در تبیین و مصداق‌یابی آن نوشته شده است و دانشمندان از جنبه‌های مختلفی بدان پرداخته‌اند که از آن جمله است اشاره به شخصیت‌هایی که به کار جعل حدیث مشغول بوده و احادیثی جعلی بدان‌ها منسوب است. یکی از مشهورترین این افراد، ابن أبی‌العوجاء است که کمتر کتاب مربوط به...

full text

جامعه آرمانی در مدایح (با نگاهی به مدایح ابن¬رومی)

"مدح"گسترده­ترین گونه ادبی و رایج ترین آن در شعر کلاسیک فارسی و عربی است. جستار پیش رو، به بررسی مدح به طور کلی و به ویژه در شعر ابن رومی شاعر عرب­زبانِ قرن سوم هجری از دید جامعه­شناسی می­پردازد؛ تا از یک سو کارکرد متون مدحی در گذشته، و از سوی دیگر وظیفه خواننده معاصر را در برابر آن معین کند. نیز با کشف آرمان­شهر شاعر و جامعه آرمانی مردم از میان این اشعار، به این نتیجه می­رسد که ا...

full text

تاریخ نگاری محلی در شام: تاریخ دمشق ابن قَلانِسی

نگارش تاریخ های محلی در شام که از سده سوم هجری آغاز شد، در عصر حکومت های محلی رونق بسیاری گرفت و تاریخ های پرشماری ذیل نام شهرهای آن ناحیه، به ویژه دو کلان شهر دمشق و حلب، نگاشته شد. تاریخ دمشق ابن قلانسی (د. 555 ﻫ ) یکی از برجسته ترین این تواریخ است. این کتاب در گونه تاریخ نامه های محلی قرار می گیرد که به شیوه سال شمار، رویدادهای سال های 363 تا 555 هجری را گزارش کرده است. محور گزارش های ابن قل...

full text

نگرشی به نظریه جامعه شناسی عصبیت، ابن خلدون در تشکیل جامعه و حکومت هخامنشیان

حکومت هخامنشیان حکومتی بود که از حدود سال 700 قبل از میلاد در جنوب غربی ایران تأسیس شد. حکومت هخامنشیان بعد از مادها دومین حکومت ایرانی بود که تشکیل شد. اما امپراتور هخامنشیان فراتر از مرزهای ایران رفت و حدود سه چهارم جهان را تسخیر کرد. حکومت هخامنشیان حکومت قبیله­ای بود که بر اساس ویژگی­ها، خصلت­ها و اصالت­های طوایف پارسی تأسیس شد. حسب­هایی که حدود 370 سال باعث دوام حکومت آنها شد. ابن خلدون با...

full text

ابن واضح یعقوبی (م284ق) و آثار او در میراث مکتوب

احمد بن ابی یعقوب اسحاق بن واضح یعقوبی اصفهانی مصری (م284ق) از بزرگ‌ترین و پیشگام ترین دانشمندان «موالی» است. او را می‌توان معلم و پدر جغرافیای اسلامی و تاریخ‌نگاری جهانی با ویژگی‌های عقل گرایانه دانست. گرایش دینی- مذهبی و وسعت تسلط علمی او در حوزه تاریخ، جغرافیا، شعر و نجوم و گیاه شناسی و مطالعات اجتماعی، وی را بر صدر طبقة دانشمندان بنام اسلامی- شیعی نهاده است. برآیند بسیاری از شواهد و دلایل ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 39

pages  87- 108

publication date 2016-09-04

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023