آیین گنوسی و تأثیرات آن بر عقاید عارفان مسلمان

Authors

  • فرشته جعفری استاد یار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد نراق
  • محسن عامری استاد یار گروه زبان انگلیسی دانشگاه آزاد واحد نراق
Abstract:

آیین گنوسی را کیشی عرفانی دانسته‌اند که دارای عقایدی تلفیقی است و فرقه‌های گوناگونی دارد، از جمله: مانویت، صابئین مَندایی، شمعونیان، و مرقیونیان. دوران شکل‌گیری و ظهور و بروز این آیین را از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن سوم میلادی دانسته‌اند. به عقیده گنوسیان، روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست‌یابی به گنوسیس یا همان معرفت نجات‌بخش است، که فرستادگان الاهی و منجیان آسمانی برای انسان به ارمغان می‌آورند و راه کسب این‌گونه معرفت اشراقات قلبی است. عده‌ای معتقدند آیین گنوسی بر فرهنگ و تفکر عارفان روزگار اسلامی تأثیراتی نهاده است. در این مقاله، نخست تاریخچه مختصری از این آیین می‌آوریم و به اصول اعتقادی آنان اشاراتی خواهیم داشت. سپس به تأثیرات این آیین بر عقاید عرفای مسلمان اشاره می‌کنیم. با بررسی صورت‌گرفته می‌توان پذیرفت که عارفان مسلمان در برخی عقاید از آرای گنوسی تأثیر پذیرفته‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دیدگاه عارفان مسلمان درباره نور وتأثیر آن برسا حت هنر

نحوة تلقی عارفان مسلمان از جمله غزالی، سهروردی و نجم‌الدین کبری دربارة نور، مراتب انوار،‌ انوار رنگین و عالم مثال، مسائلی است که این مقاله درپی بررسی آنها است. همچنین در این پژوهش، مطالبی دربار? تاثیر آرای حکمای مسلمان، مخصوصاً شیخ شهاب الدین سهروردی برهنر نگارگری ایرانی مطرح گردیده است. مسلماً اگر هنرمندی واجد بینش عمیق عارفان مسلمان دربارة نور و عالم مثال باشد، در آفرینش آثار هنری، با هنرمندی ک...

full text

طهارت از منظر عارفان مسلمان

در شریعت اسلام، طهارت به دو بخش ظاهر و باطن تقسیم شده است. در دانش عرفان نیز که طریقت و حقیقت دین را دربرگرفته است، این دو وجه از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؛ هرچند بر وجه باطنی آن تأکید بیشتری شده است. در نزد عارفان مسلمان، طهارت ظاهری مقدمه‌ی طهارت باطنی است. طهارت نیز شرط دریافت فیوضات الاهی است که موجب رهایی انسان از وابستگی به کثرات و سبب نزدیکی او به افق وحدت، در عالم درون و برون می­شود. ا...

full text

تثلیث مسیحی در نگاه عارفان مسلمان

جلوه‌ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه‌هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به‌جهت وجود برخی تفاوت‌ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت‌ به دیگر عالمان، به‌ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. ...

full text

مقایسه آراء حکیم ترمذی با آیین گنوسی

کیش گنوسی یک آیین کهن است که اصول آن با آیین‌های مانوی، افلاطونی و نوافلاطونی نقاط اشتراک بسیاری دارد. حکیم ترمذی یکی از عرفای سده سوم هجری است که نماینده حکمای مشرق و بنیانگذار آراء ابن عربی است.مقایسهآراء حکیم ترمذی با اصول کیش‌های یادشده به شیوه توصیفی-تحلیلی حاکی از تأثیرگذاری آیین‌های یاد شده بر دیدگاه‌های او به دلیل خاستگاه مشترک آن‌هاست و رشته پیوسته ادیان و آیین‌های بشری را به اثبات می‌...

full text

بن‌مایه‌های مشترک قصّة‌ الغربة الغربیه‌ سهروردی و آیین گنوسی

گنوسیسم یا مذهب گنوسی، کلمه‌ای یونانی به معنای معرفت و شناخت، عنوان مجموعه‌ای از ادیان و مذاهب و نحله‌های دینی است که در قرون اول و دوم میلادی در فلسطین، سوریه، بین‌النّهرین و مصر وجود داشته است. دین و آیین گنوسی از جمله عقایدی است که بر عرفان اسلامی تأثیر نهاده است و تشابهات بسیاری بین آن دو، وجود دارد. سهروردی از عرفایی است که در آثار او اندیشه گنوسی بسیار مشهود است. این مقاله اندیشه‌ای گنوسی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 5

pages  143- 159

publication date 2017-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023