آیین سهجه‌یانه

سهجه‌یانه صورتی از آیین‌های عرفانی و گرایش‌های نهان در تنتریسم بودایی است که ریشه در فرهنگ و ادبیات بومی شرق هند دارد. این طریقت راز آمیز، نوعی رازورزی کیهانی و سلوک زندگی برای فهم حقیقت مطلق است. در آیین سهجه‌یانه این حقیقت مطلق، همان سرشت ذات واقعیّت است که هیچ تعیّن تجربی ندارد. آثار و احوال این شکل از طریقت باطنی و راز آمیز در مفاهیمی از قبیل پیروی از گورو، توجه به امور جسمی و جنسی، انجام آداب سرّی، اعمال یوگایی نهان و حضور همتای مادینه و در نهایت در تفکری فراتر از دانش ظاهری و عقل استدلالی که «شهود» نام دارد، شایان بررسی و شناسایی است.در این نوشتار کوشش بر آن است که ضمن بیان قلمرو معنایی سهجه و تاریخ پیدایش این سنت راز آمیز ابتدا به معرّفی و شناسایی ادبیات و سروده‌های بومی سهجه‌یانه پرداخته شود و سپس بر اساس گزارش تنتره‌ها، اندیشه‌های آئینی و عرفانی این طریقت راز آمیز بحث و واکاوی شود.