آینده‌پژوهی توسعۀ سیاسی در ایران بر مبنای تحلیل بازدارنده‌ها

با آنکه لوازم و مبناهای زیربنایی توسعۀ سیاسی (مانند میزان رشد سواد،گسترش طبقۀ متوسط، توسعۀ کمی و کیفی آموزش عالی، رشد رسانه‌های دیداری و شنیداری و فناوری‌های نوین، چرخش قانونی نخبگانی و...) در ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رشد چشمگیری داشته‌اند، همچنان تا دستیابی به مطلوبیت‌های توسعۀ سیاسی، هم به‌عنوان یک الگوی کیفی حکمرانی و هم  یک مدل کیفی زندگی شهروندی، فاصله وجود دارد. پژوهش پیش‌رو با تحلیل بازدارنده‌های توسعۀ سیاسی در مقطع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پی پاسخگویی به این پرسش است که آیندۀ توسعۀ سیاسی در ایران چگونه رقم خواهد خورد؟ در این پژوهش سعی شده است با مدل پس‌نگری رویدادها و بهره‌گیری از روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها، که از روش‌های متداول علم آینده‌پژوهی است، به‌صورتی روشمند به این پرسش پاسخ داده شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برای کاهش تأثیر بازدارنده‌های توسعۀ سیاسی بر روند شکل‌گرفته، تقویت پیشران‌هایی که فرایند توسعه را در جامعۀ ایرانی نهادینه می‌کنند، ضرورت دارد. همچنین توجه به شاخص‌هایی همانند ترویج تفکر توسعه‌خواهی با نهادینه کردن آن با آموزش در همۀ مقاطع، به‌عنوان سنگ بنای توسعۀ همه‌جانبۀ کشور، و معین کردن سرفصل‌های مربوط به توسعۀ سیاسی در برنامه‌ریزی‌های توسعه و اهتمام دولت و ملت به آنها، می‌توانند مشکلات پیش روی توسعۀ سیاسی کشور را برطرف کنند و روند دستیابی به آن را سرعت بخشند.