آیا می‌توان خواجه نصیرالدین طوسی را معتقد به منطق سه‌ارزشی دانست؟

Authors

اسدالله فلاحی استادیار فلسفه دانشگاه زنجان

علیرضا دارابی دانشجوی دکتری فلسفه دانشگاه تربیت مدرس.

Abstract:

خواجه نصیرالدین طوسی (یکی از بزرگترین منطق دانان در تاریخ جهان اسلام) در کتاب اساس‌الاقتباس تحلیلی از گزاره‌های شرطیه متصله دارد که به تحلیل‌های منطق‌های سه ارزشی از گزاره‌های شرطی شبیه است. بنابراین، این پرسش پیش می‌آید که آیا خواجه نصیرالدین طوسی به ارزش سومی برای جمله‌ها قایل بوده است یا خیر؟ در این مقاله، ما با بررسی نظر خواجه و همچنین شاگردان او و مقایسه این نظرات با نظرات منطق دانان سه ارزشی، نشان می‌دهیم که خواجه به ارزش سومی غیر از صدق و کذب معتقد نبوده است. همچنین نشان می‌دهیم که در تحلیل خواجه از شرطی‌های متصل کلمه «صدق» نه به معنای عام صدق، بلکه به معنای صدق در گزاره‌های تحلیلی و کلمه «کذب» نه به معنای عام کذب، بلکه به معنای کذب در گزاره‌های تحلیلی به کار رفته است. بنابراین، در نزد خواجه کلمه «صدق» بین صدق به معنای عام آن و صدق تحلیلی و «کذب» بین کذب به معنای عام آن و کذب تحلیلی مشترک لفظی است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

عرفان خواجه نصیرالدین طوسی

یکی از دانشمندان بزرگ اسلامی که در رشته های مختلف علوم متداول صاحب نظر بوده ‘ استاد البشر و عقل حادی عشر خواجه نصیرالدین طوسی – قدس سره – است . این دانشمند والا مقام در منطق و ریاضیات و فلسفه و کلام و هیأت و نجوم و اخلاق و عرفان نظری تألیفات ارزشمندی دارد که وی را در میان مؤلفان و دانشمندان اسلامی ممتاز ساخته است . باوجود این خواجه در زمینه های عملی همچون سیر و سلوک و تخلق به اخلاق و ملکات عالی...

full text

نامه خواجه نصیرالدین طوسی به ملک‌الناصر

full text

عرفان خواجه نصیرالدین طوسی

full text

آیا می توان ارتداد را جرم دانست؟

تبیین مفهوم ارتداد و تعیین مصداق آن، از جمله دشواری‌های فقه اسلام است، بویژه دشواری زمانی دوچندان خواهد شد که «دولت اسلامی»، در «جهان امروز» سر اجرای این حکم را داشته باشد. فقهای مسلمان از «مرتد فطری» و «مرتد ملی» سخن گفته و احکام هر یک از آنان را به تفصیل بیان کرده‌اند. شماری از نویسندگان معاصر هم در راستای اقناع خوانندگان این احکام؛ با شیوهای یکسان و نتیجهای یکسان توجیهاتی آورده‌اند. ذکر دو...

full text

مواضع خواجه نصیرالدین طوسی در قبال یورش هلاکوخان به ایران

یورش مغول، نخبگان و توده‌های جامعه اسلامی را با آزمون بزرگی روبرو کرد که از پذیرش ایلی(تسلیم شدن) تا مقاومت را دربر می‌گرفت.هر چه از زمان یورش‌های اولیه می‌گذشت، به همان نسبت روحیه مقاومت جای خود را بر ایلی می‌داد.خواجه‌ نصرالدین طوسی از جمله نخبگانی بود که در آخرین یورش هدایت شده از دربار مغولستان در معرض این آزمون قرار گرفت.این مقاله در صدد تبیین و تحلیل مواضع خواجه در قبال یورش هلاکو و چرایی...

full text

نامه خواجه نصیرالدین طوسی به ملک الناصر

موضوع کتاب فراید غیاثی که به‍کوشش یوسف اهل بن شمس الدین جامی گردآوری شده، مجموعه نامه هاست. بخش اول این جُنگ به نامه های سلاطین و پادشاهان مربوط می شود و در آن نامه ای به‍عربی وجود دارد که خواجه نصیرالدین طوسی به‍فرمان هلاکو به سلطان قاهره، ملک الناصر، انشا کرده است. از فراید نسخه های بسیاری موجود است، اما در هیچ یک از آن ها، این نامه دیده نمی شود. بررسی محتوای این نامه موضوع مقاله است

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

متافیزیک

volume 1 issue 1

pages 115- 128

publication date 2009-05-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

منطق سه ارزشی خواجه نصیرالدین طوسی ارزش سوم گزاره گزاره‌های شرطی متصل صدق کذب

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com