آمایش منظر سرزمینی : رویکرد منظرین در طراحی ابرسازه‌ها نگاهی به پروژه بزرگراه A20

در دهه‌های اخیر سکونت‌گاه‌های شهری انسان چه به واسطه گسترش مرزهای فیزیکی و ساختاری و چه از ناحیه حوزه نفوذ و ردپای اکولوژیکی که در عرصه‌های بکر طبیعی همجوار خود برجای می‌گذارند با سرعتی بیش از گذشته در حال نفوذ و تخریب و تغییر چهره طبیعی این اراضی هستند. از مصادیق بارز این تنیدگی روزافزون شهر در حوزه‌های طبیعی، شبکه‌های ارتباطی و حمل و نقل برون شهری است. طرح‌هایی از این دست که با عملکردهای ابرسازه‌ای در قلمروهای طبیعی ایجاد می‌شود، در حال حاضر بخش قابل توجهی از پروژه‌های معماران منظر را در‌کشورهای غربی به خود اختصاص می‌دهد و در سایه رویکردهای منظرگرای طراحان به فرصتی برای ایجاد تعاملی هم‌افزا بین پروژه‌ها و محیط طبیعی مبدل شده‌است. پروژه بزرگراه A20 در فرانسه که یکی از شاهراه‌های حمل و نقل سواره از شمال به جنوب این کشور است از مصادیق چنین طرح‌هایی است. این پروژه به واسطه گذر طبیعت‌مدار از اراضیِ با توپوگرافی پیچیده و ریخت‌شناسی خاص که مهم‌ترین چالش پیش روی آن بوده و ایجاد ترکیبی یکپارچه‌ و هوشمندانه‌ از ‌رویکردهای اکولوژیک و طبیعت‌مدار با تأمین امنیت کارکردی و عملکرد بهینه، تحسین شده است. دست‌کاری‌های تندیس‌گرایانه در ریخت‌شناسی اراضی سایت با بهره‌گیری از سلسله مراتب هندسی و توجه به مقیاس ادراکی مخاطب در تلفیق با پوشش گیاهی مناسب، جنبه‌های زیبایی‌شناسانه طرح را با رویکرد زمینه‌گرایی اکولوژیک تأمین می‌نماید. در این پروژه تلاش شده تا با تعدیل مرزهای بصری طرح با محیط طبیعی، تضاد میان اراضی بکر و پروژه به حداقل برسد. چنین نگرشی در سازماندهی فضایی طرح، یک جاده کلان‌مقیاس برون‌شهری را از خطوطی تحمیل شونده به طبیعت که قلمروهای یکپارچه آن را می‌خراشد و چند‌پاره می‌کند به مداخله‌ای هارمونیک در زیست‌بوم طبیعی مبدل می‌سازد. به بیان دیگر نگرش منظرین به ابرسازه‌های توسعه این امکان را فراهم آورده تا نفوذ ناگزیر حوزه‌های سکونت‌گاهی انسان به قلمروهای طبیعی و اکولوژیک به گونه‌ای پایدار و با حفظ تنوع زیستی صورت گیرد.