آسیب شناسی نظام های رتبه بندی دانشگاه ها از منظر اسناد فرادستی آموزش عالی کشور

هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه شاخص‌ها و معیارهای نظام‌های رتبه‌بندی با مفاهیم و الزام‌های اسناد فرادستی آموزش عالی کشور و بررسی میزان تناسب مدل‌های رتبه‌بندی جهت رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران است.   روش‌شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و به روش تطبیقی انجام شده است. در این پژوهش با مطالعه شاخص‌ها و معیارهای 12 نظام رتبه‌بندی دانشگاه‌ها، محتوای متنی اسناد فرادستی آموزش عالی کشور به‌عنوان راهبردهای ابلاغی تحلیل و مفاهیم در قالب کدهای باز و محوری استخراج گردیده است. کدهای باز، از نظر مفهومی، با رویکرد روش گسترش مشخصه‌های کیفی با شاخص‌ها و معیارهای مدل‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تطابق مفهومی داده‌شده‌اند. یافته‌ها: با تحلیل محتوای متن هفت سند فرادستی آموزش عالی کشور، 241 گزاره الزام‌آور برای دانشگاه‌ها و 36 مفهوم اصلی استخراج گردیده است. مفاهیم استخراج شده در قالب کدهای باز  با  26 شاخص اصلی نظام‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تطابق داده شده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد تنها 69% مفاهیم استخراج‌شده از اسناد فرادستی، به‌گونه‌ای در این مدل‌ها مورد توجه قرار گرفته و 31% مفاهیم استخراج‌شده از اسناد، در نظام‌های رتبه‌بندی دیده نمی‌شود. از این‌رو، لازم است ارزش‌ها و معیارهای مطلوب مندرج در اسناد فرادستی در رتبه‌بندی دانشگاه‌های ایران لحاظ شود.