آسیب‌شناسی نظارت شرعی در نظام بانکی ایران و ارائه اصلاح‌های قانونی

نظارت شرعی یکی از اجزای اصلی در اجرای صحیح بانکداری بدون ربا بوده و کم‌وبیش در تمام کشورهایی که به‌صورتی بانک‌های بدون ربا و اسلامی را راه‌اندازی کرده‌اند جدی پی‌گیری می‌شود. در نظام بانکی ایران، خلأهای جدی در این‌باره وجود دارد که مهم‌ترین آنها سکوت قانون عملیات بانکی بدون ربا و دیگر قوانین و مقررات درباره پایش اجرای صحیح بانکداری براساس ضوابط شرعی است. در تحقیق پیش‌ رو که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام می‌گیرد به تحلیل مقوله نظارت بر انطباق روابط موجود در نظام بانکی با ضوابط شرعی پرداخته شده و توصیه‌هایی سیاستی جهت اجرایی‌سازی نظارت شرعی بر بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی کشور پیشنهاد می‌شود. افزون بر این به منظور هموار کردن زمینه‌های قانونی راه‌اندازی نظارت شرعی، نمونه‌ای پیشنهادی از قوانین و مقررات لازم در سه سطح «اضافه‌شدن فصلی مستقل به قانون عملیات بانکی بدون ربا درباره نظارت شرعی»، «تدوین آیین‌نامه اجرایی فصل قانونی پیش‌گفته در جهت تشکیل شورای فقهی بانک مرکزی» و «تهیه چک لیست‌های نظارت شرعی از شعبه‌ها» ارائه می‌شود.