آزمون کاربرد تحلیل داده های شبکه ای در تحلیل سوال

چکیده زمینه: تحلیل داده های شبکه ای می‏تواند در کاربست روش‏های روانسنجی که ماهیت شبکه‏ای دارند (مانند تحلیل سوالات)، استفاده شود. هدف: هدف این پژوهش معرفی تحلیل داده‏های شبکه‏ای به عنوان یک تکنیک روانسنجی-ریاضیاتی، و استفاده از آن در فرآیند تحلیل سوالات پرسشنامه، می‏باشد. برای نمونه، نتایج تحلیل سوال از این روش با شاخص‏های روانسنجی مرسوم مقایسه می‏شود. روش: داده‏ها، از اجرای پرسشنامه رغبت شغلی بدست آمده که مبتنی بر نظریه شخصیتی- شغلی هالند ساخته شده است. این پرسشنامه روی 1000 نفر از دانش آموزان دبیرستانی استان تهران اجرا شده است. دانش آموزان بر اساس نمونه‏گیری خوشه‏ای و با اخذ مجوز لازم از اداره آموزش و پرورش استان تهران، انتخاب شدند. این داده‏ها با هدف تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت‏سنج و قبل از مرحله‏ی هنجاریابی پرسشنامه اتخاذ شدند. یافته‏ها: معرفی تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای و الگوریتم‏های مربوط به آن و استفاده از آنها به منظور فرآیند تحلیل سوال، یکی از دستاوردهای این مقاله است. مقایسه‏ی نتایج بدست‏آمده از بکار بردن تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای و روش‏های مرسوم روانسنجی (مانند ضریب پایایی، ضریب تمیز، مقدار آگاهی بر اساس نظریه سوال پاسخ و تحلیل عاملی سوالات) نشاندهنده‏ی انطباق و هماهنگی آنها در تحلیل سوالات پرسشنامه رغبت سنج است. به بیان دیگر، سوالاتی که با استفاده از شیوه‏های مرسوم تحلیل سوال، مناسب و یا نامناسب تشخیص داده می‏شوند، همان سوالاتی هستند که در گراف ترسیم شده از طریق تکنیک شبکه‏ای مناسب و یا نامناسب اند. بحث و نتیجه‏گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می‏دهد که می‏توان از تکنیک تحلیل داده‏های شبکه‏ای به خوبی در حوزه‏ی تحلیل سوالات چه به صورت مستقل و چه در کنار شیوه‏های مرسوم تحلیل سوال استفاده نمود. مزایای کاربرد چنین تکنیکی علاوه و بر سادگی فهم، تفسیر و شناسایی سوالات مناسب و نامناسب، نقشه‏ی ارتباطی بین سوالات است که می‏تواند در تحلیل ابعاد زیر بنایی سوالات، مانند تکنیک مقیاس‏گذاری چند بعدی استفاده شود و تمام نتایج تحلیلی را به صورت یکپارچه و یکجا ارائه دهد.