اثرنسبت های کشت مخلوط بر کمیت و کیفیت اسانس زنیان و اسفرزه

چکیده به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و نسبت های کاشت مخلوط زنیان و اسفرزه بر کمیت و کیفیت مواد موثره گیاهی و کارایی کشت مخلوط، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تاریخ کاشت 20 دی­ماه و 20 بهمن ماه در کرت های اصلی و کشت های خالص دو گونه زنیان و اسفرزه و نسبت های کشت افزایشی (25، 50، 75 و 100% اسفرزه به همراه 100% زنیان) در کرت های فرعی قرار گرفتند. پس از استخراج اسانس بذر زنیان، ترکیب­های آن با gc و gc/ms مورد شناسایی و تعداد 33 ترکیب شناسایی شد. در میان این ترکیب ها، تیمول، پاراسیمن و گاماترپینن بیشترین درصد را دارا بودند. تاریخ کاشت تاثیر معنی­داری بر درصد، عملکرد اسانس و اجزای اسانس داشت. در تاریخ کاشت دوم درصد تیمول و درصد اسانس دانه افزایش یافت، در حالی که بیشترین عملکرد اسانس و درصد پاراسیمن و گاماترپینن از تاریخ کاشت اول به دست آمد. در بین نسبت­های کاشت بیشترین درصد و عملکرد اسانس از کشت خالص زنیان به دست آمد و با افزایش تراکم گیاهی، درصد تیمول و پاراسیمن کاهش و درصد گاماترپینن افزایش داشتند. بالاترین میزان نسبت برابری زمین برای عملکرد در نسبت کاشت  50%اسفرزه + 100% زنیان (53/2ler= ) به دست آمد که نشان از برتری کشت مخلوط این دو گیاه نسبت به کشت خالص می­باشد.