تأثیر تلقیح با قارچ میکوریزا بر جذب عناصر غذایی و اجزای اسانس گیاه بادرشبو (Dracocephalum moldavica L) تحت تنش خشکی

جذب عناصر غذایی و ترکیب اجزای اسانس گیاه تحت تأثیر ﺗﻨﺶ ﺧﺸﮑﻲ قرار می­گیرد. به منظور بررسی اجزای اسانس گیاه بادرشبو در پاسخ به تلقیح قارچ میکوریزا تحت شرایط تنش خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تنش خشکی بر اساس حداکثر تخلیه مجاز (MAD) (بدون تنش آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه، 5/0 و 75/0 MAD) و دو سطح عدم تلقیح و تلقیح با قارچ (Glumus verciforme) بودند. اجزای اسانس از طریق کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. حدود 36 ترکیب در گیاه بادرشبو در تلقیح با میکوریزا تحت تنش خشکی شناسایی شد که 13 ترکیب، درصد بالاتری نسبت به بقیه ترکیبات دارا بودند. ترکیبات ژرانیال (3/18 درصد)، ژرانیول (98/30 درصد)، ژرانیل استات (78/26درصد) و نرال (94/11 درصد) بخش عمده اسانس را تشکیل می‌دادند. اعمال تنش خشکی و تلقیح با قارچ سبب افزایش درصد اجزای اصلی اسانس شد. اما میزان اسانس با افزایش شدت تنش خشکی تا 50/0 MAD کاهش یافت. بالاترین درصد اسانس (24/1 درصد) در تیمار تلقیح با قارچ میکوریزا در شرایط تنش 75/0 MAD به­دست آمد. تنش خشکی سبب کاهش میزان عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه گردید. تلقیح گیاه با قارچ میکوریزا، میزان عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را افزایش داد. بالاترین میزان پتاسیم در شرایط بدون تنش خشکی و تلقیح با قارچ میکوریزا بود. به­طورکلی، تلقیح با قارچ میکوریزا در شرایط تنش خشکی باعث افزایش درصد عناصر غذایی و افزایش درصد اسانس در گیاه بادرشبو شد.